השואה וההיסטוריה: נתקים בעידן פוסטמודרני

השואה וההיסטוריה: נתקים בעידן פוסטמודרני /
עמוס גולדברג

המאמר בוחן את השאלה אם השואה וחקרה השפיעו על הדיסציפלינה ההיסטורית. המחבר טוען שאף שניתן לראות השפעה כזו בכמה תחומים בתוך הדיסציפלינה (למשל חקר רצח העם וחקר הזיכרון הקולקטיבי), נדמה שהם לא השפיעו על רובדי העומק שלה. המאמר מתמקד בשני דיונים תיאורטיים בעלי אופי פוסטמודרני שהתקיימו בתחומי הדיסציפלינה ההיסטורית, ובוחן את השפעתם על הדיסציפלינה עצמה. הדיון האחד עסק בשאלות של ייצוג, ובספר Probing the Limits of Representation בעריכת שאול פרידלנדר (1992), שהיה אחד הטקסטים המכוננים של דיון זה. אף על פי שהיה נועז מאוד מבחינה תיאורטית, השפעתו של הדיון בשאלת הייצוג על הפרקטיקה של הכתיבה ההיסטורית הייתה קטנה. הדיון השני עסק בתהליכי ייצור המשמעות בהיסטוריה ותרם להופעת התחום של "היסטוריה תרבותית", ששינה באופן יסודי את דיסציפלינת ההיסטוריה. עם זאת, על פניו, תחום זה לא הושפע ישירות מהדיון בשואה וממחקר השואה.

החלק השני של המאמר דן בספרו האחרון של שאול פרידלנדר גרמניה הנאצית והיהודים: שנות ההשמדה, 1939–1945 (2009), שהיה ניסיון להטמיע אל תוך הפרקטיקה של כתיבת ההיסטוריה את התובנות שהתפתחו בדיון התיאורטי על ייצוג השואה. טענתו של מחבר המאמר היא כי תוצאת הניסיון מרשימה מאוד מבחינה אסתטית אך חלקית ביותר מבחינת חדשנותה התיאורטית.

The Holocaust and History: Some Disconnections in the Postmodern Era /
Amos Goldberg

This article explores the question of whether the Holocaust and the massive body of research on it have had a significant impact on the discipline of history. I argue that although their impact is felt in a few areas within the discipline (for example, genocide studies and collective memory), they seem not to have influenced its deep structure. The article focuses on two postmodern theoretical discussions that took place withing the discipline, and examines their impact. The first discussion dealt with issues of representation of the Holocaust, epitomized with the publication of the canonical book Probing the Limits of Representation (1992), edited by Saul Friedländer. I argue that although this discussion was groundbreaking in terms of theory, it had very little impact on the practice of historical writing. The second discussion dealt with issues of meaning production in history and contributed to the emergence of the field of cultural history, which fundamentally changed the discipline of history. However, this field, so it seems, was not influenced by Holocaust research.

In the second part of the article, I consider Saul Friedländer’s recent book, The Years of Extermination: 1939–1945, (2007) as an attempt to integrate the theoretical insights of the representation discussion with historical writing. The result, I contend, is aesthetically impressive but has very limited theoretical significance.

المحرقة والتاريخ: انقطاعات في زمن ما بعد الحداثة /
عاموس غولدبرغ

يسعى المقال إلى فحص التساؤل ما إذا كانت المحرقة ودراستها قد أثرا على الحقل المعرفي لموضوع التاريخ. ويدعي الكاتب أنه على الرغم من أنه يمكننا ملاحظة مثل هذا التأثير في بعض المجالات الداخلة ضمن هذا الحقل المعرفي (مثل دراسة الإبادة الجماعية ودراسة الذاكرة الجمعية)، يبدو أنها لم تؤثّر على مستوياته العميقة. يركّز المقال على نقاشين نظريّين يحملان طابع ما بعد حداثوي عرضا في إطار الحقل المعرفي لموضوع التاريخ ويسعى إلى فحص تأثيرهما على هذا الحقل المعرفي ذاته. يتناول النقاش الأول مسائل تخص قضية التمثيل ويناقش كتاب يحمل العنوان "سبر أغوار حدود التمثيل" (Probing the Limits of Representation)، حرّره الباحث شاؤول فريدلندر في العام 1992، والذي يعتبر أحد الكتب المركزية المؤسّسة لهذا النقاش. إن المثير للانتباه هو أن هذا النقاش، على الرغم من أنه كان جريئًا جدًا على الصعيد النظري، فإنه لم يترك ظاهريًا آثارًا عميقة وواسعة على ممارسة كتابة التاريخ.

ويتناول النقاش الثاني سيرورات استحداث المعنى في التاريخ والذي ساهم في ظهور حقل "التاريخ الثقافي" ما أدى إلى تحوّلات أساسية في التاريخ بوصفه حقلاً معرفيًا. وعلى الرغم من ذلك، لم يتأثّر هذا الحقل بالنقاش حول المحرقة ودراستها.