מה ראה משה מהר נבו: לוינס, האתי והפוליטי

מה ראה משה מהר נבו: לוינס, האתי והפוליטי /
יעל לין

המאמר יוצר חיבור בין הגותו של הפילוסוף היהודי-צרפתי עמנואל לוינס לבין האירוע המקראי המתואר בדברים לד: משה צופה מהר נבו על הארץ המובטחת, שאליה לא ייכנס כיוון שנגזר עליו למות על ההר. אף על פי שלוינס אינו דן באופן ישיר באירוע מותו של משה, המקרא משמש לו השראה, והמתח או המפגש בין "אתונה" (הפילוסופיה) לבין "ירושלים" (היהדות) מהותי למחשבתו. האפיזודה על הר נבו הפכה סמל להחמצה, אך דרך תפיסותיו של לוינס על הזמן הפורה והזמן הדיאכרוני, ובהשוואה ליצירה "משה" (1977–1978) של מיכאל סגן-כהן, המחברת מציעה לחשוב על האירוע מזווית שונה. מצד אחד, הפילוסופיה של לוינס מאפשרת לחדד ולהעשיר את הדיון המסורתי בנסיבות מותו של משה ובחומרת עונשו: האיסור להיכנס לארץ המובטחת. ומצד שני, הסיפור המקראי מהווה בסיס לדיון בשאלת הזמן אצל לוינס באופן החושף את היחסים המורכבים בין הממד האתי ובין הממד הפוליטי במשנתו, ומשמש נקודת מוצא לבחינת עמדתו של לוינס כלפי מדינת ישראל.

What Moses Saw from Mount Nebo: Levinas, Ethics, and Politics /
Yael Lin

The moment preceding Moses’ death is invoked to examine Levinas’s ideas of time, ethics, and politics. The episode, in which God shows Moses the Promised Land and mentions the covenant with the Patriarchs, illuminates Levinas’s views of fecund time and diachronic time, as well as his ideas of responsibility and subjectivity. Levinas’s philosophy opens up a new perspective for interpreting the severity of the Moses’ exclusion from the Promised Land. The episode also provides a background for Levinas’s relations with the State of Israel and for the question of whether Levinas’s project allows the move from the intersubjective ethical to the political collective.

ماذا شاهد موسى من جبل نَبُو: عمانوئيل لفيناس، الأخلاقي والسياسي /
يعيل لين

يوجد هذا المقال صلة بين فكر الفيلسوف اليهودي الفرنسي عمانوئيل لفيناس وبين الحدث التّوراتي الذي ورد ذكره في سفر التثنية الإصحاح 34: يشاهد موسى من على جبل نَبُو أرض الميعاد، التي لن يدخل إليها لأنه كُتب عليه أن يموت هناك على الجبل. على الرغم من أنَّ لفيناس لا يناقش بشكل مباشر حادثة ممات موسى، يُستخدم الكتاب المقدَّس كمصدر إلهام له، والتوتر أو اللقاء بين "أثينا" (الفلسفة) وبين "أورشليم" (اليهودية) هام وأساسي بالنسبة لفكره. تحوَّلت القصّة العابرة على جبل نَبُو إلى رمز لتفويت الفرصة، ولكن من خلال مفهوم لفيناس للزمن الخصب والزمن التاريخي، قياسًا بالعمل الإبداعي "موسى" (1977–1978) للفنان ميخائيل سيغن-كوهن، تقترح الكاتبة التفكير في هذا الحدث من زوايا أخرى مختلفة. من جهة، تتيح فلسفة لفيناس بلورة وإثراء النقاش التقليدي بشأن الظروف المحيطة بوفاة موسى وعقابه الشديد: حظر الدخول إلى أرض الميعاد. ومن جهة أخرى، تشكِّل القصة التوراتية أساسًا للنقاش في مسألة الزمن لدى لفيناس بشكل يكشف النقاب عن العلاقات المعقّدة بين البعدين الأخلاقي والسياسي في فكره، ويُستخدم كنقطة انطلاق لفحص موقف لفيناس تجاه دولة إسرائيل.