ביו-פוליטיקה: תיאוריה פוליטית של היומיום

ביו-פוליטיקה: תיאוריה פוליטית של היומיום

ניצן ליבוביץ'

מהם החיים בעידן של חוסר הפרדה בין האישי והציבורי, הפרטי והגלוי, הגוף והחוק, האדם והמדינה? שאלות אלה עומדות במרכזה של התיאוריה הביו-פוליטית. תיאוריה זו, הנטועה במושגי מפתח משנות העשרים של המאה העשרים ובמשבר הדמוקרטיה בתקופה שבין מלחמות העולם, פרצה לחיינו באמצע שנות השבעים עם סדרת כתבים של ההוגה הצרפתי מישל פוקו. מאז היא הפכה לקול מרכזי בשדות של תיאוריה פוליטית, תיאולוגיה פוליטית, תיאוריה של הגוף, היסטוריה ותיאוריה של הטכנולוגיה, כלכלה פוליטית ותיאוריה של המשפט. עולמות אלה נפגשים במדינה הביו-פוליטית של ההווה, כך מראים לנו היום שורה של הוגים, מג'ורג'יו אגמבן ורוברטו אספוסיטו ועד ונדי בראון וסלבוי ז'יז'ק.

התיאוריה הביו-פוליטית מציעה מפגש מרתק וחיוני, מפרספקטיבה שחוצה גבולות של זהות ואידיאולוגיה, עבור כל מי שמתעניין בהיסטוריה הרצחנית של המאה העשרים ובתרבות המעקב של תחילת המאה העשרים ואחת. היא מפגישה בין "החיים העירומים" ובין החיים הפוליטיים והחברתיים בהקשר חדשני ועכשווי, שמשותף ל"שמאל" ול"ימין". בהקשר המקומי התיאוריה הביו-פוליטית מציעה לשקול את הטענה ש"הדמוקרטיה היחידה במזרח התיכון" היא למעשה מעבדה של "מצב מצור" ו"חוקי חירום".

Biopolitics: An Overview

Nitzan Lebovic

What does life look like when all separations – between the individual and the collective, private and public, body and law, person and state – are suspended or cancelled? Such queries have shaped the core of the biopolitical critique of the past few decades, starting with Michelle Foucault’s well-known lectures of the mid-1970s. The biopolitical theory returns to key concepts of the interwar era, when democracy engaged with the rising power of Fascism. From that set of concepts it shaped different theoretical subfields, such as political theology, theory of the body, history and theory of technology, political economy, and theory of law. As key theoreticians – Giorgio Agamben, Roberto Esposito, Jacques Rancière, Slavoj Žižek, Wendy Brown, and Catherine Mills – have demonstrated, such disciplinary areas intersect in the surveillance society or the biopolitical state of the present.

Biopolitical theory proposes an alternative to the ideological and identity-based discussion of the twentieth century. It confronts the notion of “naked life” with the most recent version of political and social norms and conventions, shared by the left and the right. From a local perspective, biopolitical theory enables one to consider “the only democracy in the Middle East” as a lab for “the state of siege” and “emergency regulations.”

السياسة الحيوية: نظرية سياسية للحياة اليومية

نيتسان ليبوفيتش

كيف تبدو الحياة في عصر يغيب فيه الفصل بين الخاص والعام، الشخصي الحميمي والجماهيري المكشوف، الجسد والقانون، الإنسان والدولة؟ تشكّل هذه التساؤلات صلب نظرية السياسة الحيوية (Bio-politics). تعتمد هذه النظرية على المفاهيم الرئيسة التي انتشرت في عشرينيات القرن العشرين وأزمة الديمقراطية بين الحربين العالميتين، واقتحمت حياتنا في منتصف السبعينيات من خلال صدور سلسلة من الكتابات للمفكر الفرنسي ميشيل فوكو. تحوّلت منذ ذلك الحين إلى صوت مركزي في حقول النظريات السياسية، واللاهوت السياسي، ونظريات الجسد، وتاريخ التكنولوجيا ونظرياتها، والاقتصاد السياسي والنظريات القضائية. تلتقي هذه العوالم في أيامنا في ظل حالة دولة السياسة الحيوية المعاصرة، هذا ما تخلص إليه حاليًا مجموعة من المفكرين، بدءًا من جورجيو أغامبين وروبرتو إسبوزيتو وصولاً إلى ويندي براون وسلافوي جيجيك.

تقترح نظرية السياسة الحيوية لقاءً مثيرًا وحيويًا، انطلاقًا من منظور عابر لحدود الهوية والأيديولوجيا، لكل مهتم بالتاريخ الإجرامي للقرن العشرين وبثقافة الملاحقة والمراقبة في مطلع القرن الحادي والعشرين. إنها تعقد لقاءً بين "الحياة العارية" وبين الحياة السياسية والثقافية في سياق مستحدث ومعاصر يشترك فيه "اليسار" و"اليمين". أما على الصعيد المحلّي، فتقترح نظرية السياسة الحيوية فحص الادعاء القائل إن "الديمقراطية الوحيدة في الشرق الأوسط" هي فعليًا مختبرًا لـ"حالة الحصار" و"قوانين الطوارئ".