בין החוּם ליָרוק: נאציזם, שואה, אקולוגיה

בין החוּם ליָרוק: נאציזם, שואה, אקולוגיה /
בעז נוימן

במהלך שנות התשעים של המאה העשרים התפתח תחום מחקר חדש ומפתיע שטווה קשרים בין התנועה הנאצית לבין התנועה הירוקה. היסטוריונים ביקשו לבחון אם במפלגה, בתנועה ובמשטר הנאציים היו אלמנטים ירוקים. כותרתו של אחד הספרים הבולטים בתחום היה How Green Were the Nazis?, והשאלה האם הנאצים היו ירוקים, אם כן, לכאורה כבר הוכרעה לחיוב.
בפרק הראשון של המאמר נדונה סוגיית הקשר האפשרי בין התנועה הנאצית לתנועה הירוקה. הוא בודק אם אפשר לראות בשואה לא רק פרויקט אידיאולוגי, פוליטי, חברתי-כלכלי, אתני וגזעי, אלא גם פרויקט אקולוגי. בהקשר זה אקולוגיה מוגדרת באופן רחב הן כראיית עולם והן כפרקטיקה, על סמך הגדרת המושג במאה התשע-עשרה. הפרק השני בוחן את האפשרות לראות באקולוגיה פרדיגמה ומתודולוגיה שבאמצעותן אפשר לקדם את חקר השואה. בפרק השלישי נדונה האפשרות לראות בשואה אקו-סייד (ecocide) – רצח של עולם. לאור דיון זה מוצג בפרק הרביעי והאחרון הקשר בין תופעת הנאציזם בכלל והשואה בפרט לבין הדיסציפלינה האקולוגית, המוגדרת ככלל הידע והפרקטיקה המתייחסים לסביבה.

Between Brown and Green: Nazism, Holocaust, Ecology /
Boaz Neumann

The 1990s saw the emergence of a new and surprising area of research that drew connections between the Nazi movement and the Green movement. Historians tried to determine whether there were green elements in the Nazi Party, movement, and regime. One of the leading books in the field is titled How Green Were the Nazis?, indicating that the question of whether the Nazis were green in some way appears to have already been answered in the affirmative.

In the first section of my article I discuss the question of a possible connection between the Nazi movement and the Green movement. I examine whether it is possible to see the Holocaust not only as an ideological, political, socioeconomic, ethnic, and racist project, but also as an ecological project, in the broad sense of ecology both as a worldview and a practice, based on the nineteenth-century definition of the concept. In the second section I examine whether it is possible to see ecology as a paradigm and methodology by means of which one may advance the study of the Holocaust. In the third section I suggest that the Holocaust may be viewed as ecocide, murder of the world. In light of this discussion, in the fourth and last section I present the connection between the phenomenon of Nazism in general and the Holocaust in particular, on the one hand, and the discipline of ecology, which I understand as the entire body of knowledge and practice related to the environment.

ما بين البنّي والأخضر: النازية، والمحرقة، وعلم البيئة /
بوعز نويمان

تطوّر خلال تسعينيات القرن العشرين مجال بحثي جديد ومفاجئ فرض علاقة بين الحركة النازية وبين الحركة الخضراء. سعى بعض المؤرخين إلى فحص إمكانية وجود جوانب بيئية في الحزب والحركة والنظام النازي. وقد صدر أحد الكتب البارزة في هذا المجال الجديد يحمل العنوان: "إلى أي درجة كان النازيون خضرًا" (How Green Were the Nazis?)، ويبدو أن هذا العنوان ينطوي على جواب إيجابي بخصوص التساؤل حول ما إذا كان النازيون خضرًا أصلاً.

يناقش القسم الأول للمقال مسألة العلاقة الممكنة بين الحركة النازية وبين الحركة الخضراء. إنه يفحص ما إذا كان بالإمكان اعتبار المحرقة مشروعًا بيئيًا لا مجرد مشروع أيديولوجي وسياسي واجتماعي-اقتصادي وإثني-عرقي فحسب. وفي هذا السياق، فإن علم البيئة معرّف بصورة واسعة بوصفه إطلالة على العالم وممارسة استنادًا إلى تعريف هذا التعبير كما كان قائمًا في القرن التاسع عشر. أما القسم الثاني فيتفحص إمكانية اعتبار علم البيئة بوصفه إطارًا معرفيًا (براديم) ومنهجًا يمكن عبرهما الدفع بدراسة المحرقة قدمًا. ويناقش القسم الثالث إمكانية اعتبار المحرقة فتكًا بالبيئة (Ecocide). وفي ضوء هذا النقاش يُعرض في القسم الرابع والأخير الرابط بين ظاهرة النازية بصورة عامة والمحرقة بصورة خاصة وبين الحقل المعرفي (Discipline) لعلم البيئة والذي يمكن تعريفه على أنه مجمل المعارف والممارسات التي تتعلّق بالبيئة.