בין זיכרון להבנה מאוחרת: פרגמנטים

בין זיכרון להבנה מאוחרת: פרגמנטים

עדי אופיר

אוסף לא אמין של זיכרונות מהשנתיים הראשונות לפעולת "קבוצת הקריאה" שמתוכה צמח כתב העת תיאוריה וביקורת משמש בסיס לכמה הרהורים על מה שהיה מקרי ומה שהיה מבני בהליך הייסוד של כתב העת, מה ראינו ומה לא השכלנו לראות. הרהורים אלה הם רקע לניסיון לבאר מהו המרכיב הביקורתי של מחשבה (ועל כן גם תיאוריה) ביקורתית. המחשבה בתנועתה מוצגת כהיבט מהותי של הביקורת ואחד מתנאי אפשרותה. הגבלת התנועה הזאת מתפרשת כאקט של קידוש – תיחום האתר שאותו אסור לבקר. האיסור הזה אינו פסול בהכרח – יש תנאים שבהם אפשר להצדיקו – אבל כשהם אינם מתקיימים, ההתנגשות בין מחשבה ביקורתית לכוחות המקדשים חיונית ובסופו של דבר בלתי נמנעת. ומהי תיאוריה? ארגז כלים זמני שמשמש את המחשבה בתנועתה ושאותו אסור לקדש.

Between Memory and a Late Understanding: Fragments

Adi Ophir

An assemblage of unreliable recollections from the first two years of the “reading group” that generated Theory and Criticism serves as a basis for some reflections on what was contingent and what was structural in the institutionalization of the journal, what we saw and what we failed to see. These reflections serve as a background for a tentative explanation of the critical element of the activity of critical thinking (hence also of “critical theory”). The movement of thinking is presented as an essential aspect of critique and one of its conditions of possibility. Limitation of this movement is interpreted as an act of sanctification – demarcation of a site which one is not allowed to (re)visit. This prohibition is not necessarily – under certain circumstances it can be justified. When such circumstances do not take place, however, the clash between critical thinking and the sanctifying forces is necessary, and ultimately unavoidable. And what is theory? A tool box that serves critical thinking on its move, an instrument one should never sanctify.

ما بين الذاكرة وتشكيلها المتأخّر: شذرات

عادي أوفير

إن مجموعة من الذكريات غير الموثوق بها خلال سنتيْ نشاط "مجموعة القراءة"، ذلك النشاط الذي أثمر دورية نظرية ونقد، هي التي شكّلت أساسًا لبعض التأملات حول ما كان محض صدفة وما كان بنيويًا في إنشاء الدورية، وما الذي لاحظناه، وما الذي غاب عنّا. تعتبر هذه التأملات قاعدة لمحاولة السعي نحو توضيح المركّب النقدي في الفكر النقدي (وفي النظرية بطبيعة الحال). يُعرض التفكير في سيرورته بوصفه وجهًا ماهيًا للنقد وأحد شروط كينونته. تؤوّل هذه السيرورة كفعل من التقديس – أي، تحديد الحيّز الذي يحرم نقده. إن هذا التحريم ليس مرفوضًا بالضرورة – إذ يمكن ضمن ظروف معينة إضفاء الشرعية عليه – ولكن حين تغيب هذه الظروف، يصبح عندها تصادم الفكر النقدي بقوى التقديس حيويًا، وفي نهاية المطاف يكون لا مفرّ منه. وما هي النظرية؟ صندوق من الأدوات المؤقّتة يستخدمه التفكير في سيرورته وهو صندوق يُحرَم تقديسه.