ממלא מקום

גדר חיה ובועטת: נזילות בין-מינית והזואופואטיקה של קפקא

גישה חופשית הורדה
  • תיאור

תיאור מוצר

גדר חיה ובועטת: נזילות בין-מינית והזואופואטיקה של קפקא

נעמה הראל

הפואטיקה של קפקא, החורגת מן המציאות וכוללת התרחשויות בלתי ריאליסטיות בעליל, חושפת מבני עומק חברתיים ולכן נתפסת כייצוג מציאותי מובהק. באופן דומה אפשר לראות גם בזואופואטיקה של קפקא, הכוללת אלמנטים פנטסטיים, מכלול החושף את מבנה העומק העומד בבסיס יחסי אדם–חיה. במאמר זה נבחנות באופן ביקורתי שתי יצירות של קפקא, שבמרכזן נזילות מהאנושי לחייתי (הגלגול) ומהחייתי לאנושי (דין וחשבון לאקדמיה). גיבוריהן – האדם-שרץ והקוף-אדם – הם ישויות לימינליות, החותרות תחת אחת ההנגדות הבסיסיות ביותר בתרבות המערב. ההנגדה אדם–חיה, הנתפסת כבינארית, היררכית וטבעית, עוברת בשני הטקסטים פירוק רדיקלי, ומוצגת כהבניה תרבותית המעוצבת באמצעות פרקטיקות ביו-פוליטיות הכוללות הדרה, כליאה ואלימות. הנזילות הבין-מינית מערערת על החיץ החד שמעמידה ההגמוניה האנתרופוצנטרית בין ההוויה האנושית ובין הווייתם של בעלי חיים אחרים. חיץ חד זה נועד להסדיר את האנושיות באמצעות שלילת היסודות החייתיים שבאדם, ואת החייתיות באמצעות הכחשת הסובייקטיביות של שאר בעלי החיים, הדרתם מהסדר החברתי ונטרול ההזדהות עימם. הזואופואטיקה של קפקא, שממוטטת ומבטלת את הגבול בין בני אדם לחיות אחרות, עומדת בניגוד למכונה האנתרופולוגית בתיאוריה הפוליטית של אגמבן, המשרטטת תדיר גבול זה. בכך מהווה הזואופואטיקה של קפקא גילום בדיוני שקדם לתיאוריות זואופוליטיות שהתפתחו במפנה המאה העשרים ואחת, וקריאתן לאורה מייצרת מרחב ספרותי-פוליטי פוסט-אנתרופוצנטרי, שהוא דמיוני וממשי כאחד.

An Alive and Kicking Wall: Species Fluidity and Kafka’s Zoopoetics

Naama Harel

Kafka’s poetics, which deviates from realism and includes events that are clearly unrealistic, exposes deep social structures and therefore is perceived as a definitely realistic representation. Similarly, Kafka’s Zoopoetics, which includes fantastic elements, can be viewed as a corpus that exposes the deep structure underlying human–animal relations. This article critically examines two of Kafka’s works centering on the fluidity from the human to the animal (“The Metamorphosis”) and from the animal to the human (“A Report for an Academy”). Their protagonists, the human-vermin and the ape-human, are liminal entities that undermine one of the most fundamental oppositions in Western culture. In these two texts, the human–animal opposition —which is perceived as binary, hierarchical, and natural—undergoes radical deconstruction and is presented as a cultural construct shaped by biopolitical practices that include exclusion, incarceration, and violence. The interspecies fluidity challenges the sharp separation that the anthropocentric hegemony imposes between human experience and the experience of other animals. This sharp barrier is designed to regulate  humanity by denying the animalistic elements in humankind, and animality by denying the subjectivity of the other animals, excluding them from the social order, and neutralizing identification with them. Kafka’s Zoopoetics, which obliterates the boundary between humans and other animals, contrasts sharply with the anthropological machine in Agamben’s political theory, which repeatedly draws this boundary. Kafka’s Zoopoetics thus constitutes the fictional embodiment that preceded zoopolitical theories developed at the turn of the twenty-first century, whose reading in its light creates a postanthropocentric literary-political space that is simultaneously imaginary and real.

جدار حي وباطش: السيولة ما بين الأنواع وشاعرية الحيوانية لكافكا

نعمة هرئيل

تكشف شاعرية كافكا، التي تتخطّى الواقع وتشمل أحدثًا غير واقعية بتاتًا، عن مبان اجتماعية عميقة ولهذا تعتبر تمثيلاً واقعيًا جليًا. بصورة مشابهة لذلك، يمكن اعتبار شاعرية الحيوانية كافكا، التي تضم عناصر خيالية تكشف عن مبان اجتماعية عميقة تقع في أساس العلاقة بين الإنسان والحيوان. تقوم المقالة الحالية بالفحص النقدي لعملين لكافكا، يتحدثان بصورة مركزية عن السيولة في الانتقال من جهة البشري إلى الحيواني (قصة "التحوّل" – 1915) ومن جهة الحيواني إلى البشري (وقصة "تقرير لأكاديميا" – 1917). أبطالهما هما الإنسان-الحشرة والقرد-الإنسان، وهما كينونتان عتبيتان (liminal) تسعيان إلى زعزعة إحدى الثنائيات الأساسية جدًا في الثقافة الغربية. الفصل بين الإنسان والحيوان، الذي يعتبر فصلاً ثنائيًا حادًا وهرميًا وطبيعيًا، يمر في هاتين القصتين بعملية تفكيك جذري، ويقترح أنَّ هذا الفصل إنما هو تشكيل ثقافي تبلور من خلال ممارسات سياسة-حيوية تشمل الإقصاء والسجن والعنف. تزعزع هذه السيولة ما بين الأنواع الحدَّ الفاصل الحاد التي يقترحها طغيان منظومة مركزية الإنسان بين الكينونة البشرية وبين كينونة الحيوانات الأخرى. وُجد هذا الحد الفاصل الحاد بهدف تسوية الأنسنة من خلال سلب العناصر الحيوانية من الإنسان، وتأكيد العناصر الحيوانية في الحيوانات من خلال سلب الذاتانية من بقية الحيوانات، وإقصاءها من النظام الاجتماعي وتعطيل التماثل معها. تقف شاعرية الحيوانية، التي تهدم الحدود الفاصلة بين الإنسان وبقية الحيوانات، في مقابل المنظومة الأنثروبولوجية المفترضة في نظرية أغامبين السياسية التي تعتمد بصورة متكرّرة على هذه الحدود الفاصلة. وعليه، تعتبر شاعرية الحيوانية لكافكا تجسيدًا خياليًا سبق النظريات السياسة الحيوانية (zoopolitics) التي تطوّرت في بداية القرن الواحد والعشرين، وتُنتج قراءة هذه النظريات في ضوء شاعرية حديقة الحيوان حيزًا أدبيًا سياسيًا ما بعد مركزية الإنسان التي تعتبر خيالية وحقيقية في آن معًا.

+ תקציר

גדר חיה ובועטת: נזילות בין-מינית והזואופואטיקה של קפקא

נעמה הראל

הפואטיקה של קפקא, החורגת מן המציאות וכוללת התרחשויות בלתי ריאליסטיות בעליל, חושפת מבני עומק חברתיים ולכן נתפסת כייצוג מציאותי מובהק. באופן דומה אפשר לראות גם בזואופואטיקה של קפקא, הכוללת אלמנטים פנטסטיים, מכלול החושף את מבנה העומק העומד בבסיס יחסי אדם–חיה. במאמר זה נבחנות באופן ביקורתי שתי יצירות של קפקא, שבמרכזן נזילות מהאנושי לחייתי (הגלגול) ומהחייתי לאנושי (דין וחשבון לאקדמיה). גיבוריהן – האדם-שרץ והקוף-אדם – הם ישויות לימינליות, החותרות תחת אחת ההנגדות הבסיסיות ביותר בתרבות המערב. ההנגדה אדם–חיה, הנתפסת כבינארית, היררכית וטבעית, עוברת בשני הטקסטים פירוק רדיקלי, ומוצגת כהבניה תרבותית המעוצבת באמצעות פרקטיקות ביו-פוליטיות הכוללות הדרה, כליאה ואלימות. הנזילות הבין-מינית מערערת על החיץ החד שמעמידה ההגמוניה האנתרופוצנטרית בין ההוויה האנושית ובין הווייתם של בעלי חיים אחרים. חיץ חד זה נועד להסדיר את האנושיות באמצעות שלילת היסודות החייתיים שבאדם, ואת החייתיות באמצעות הכחשת הסובייקטיביות של שאר בעלי החיים, הדרתם מהסדר החברתי ונטרול ההזדהות עימם. הזואופואטיקה של קפקא, שממוטטת ומבטלת את הגבול בין בני אדם לחיות אחרות, עומדת בניגוד למכונה האנתרופולוגית בתיאוריה הפוליטית של אגמבן, המשרטטת תדיר גבול זה. בכך מהווה הזואופואטיקה של קפקא גילום בדיוני שקדם לתיאוריות זואופוליטיות שהתפתחו במפנה המאה העשרים ואחת, וקריאתן לאורה מייצרת מרחב ספרותי-פוליטי פוסט-אנתרופוצנטרי, שהוא דמיוני וממשי כאחד.

+ English

An Alive and Kicking Wall: Species Fluidity and Kafka’s Zoopoetics

Naama Harel

Kafka’s poetics, which deviates from realism and includes events that are clearly unrealistic, exposes deep social structures and therefore is perceived as a definitely realistic representation. Similarly, Kafka’s Zoopoetics, which includes fantastic elements, can be viewed as a corpus that exposes the deep structure underlying human–animal relations. This article critically examines two of Kafka’s works centering on the fluidity from the human to the animal (“The Metamorphosis”) and from the animal to the human (“A Report for an Academy”). Their protagonists, the human-vermin and the ape-human, are liminal entities that undermine one of the most fundamental oppositions in Western culture. In these two texts, the human–animal opposition —which is perceived as binary, hierarchical, and natural—undergoes radical deconstruction and is presented as a cultural construct shaped by biopolitical practices that include exclusion, incarceration, and violence. The interspecies fluidity challenges the sharp separation that the anthropocentric hegemony imposes between human experience and the experience of other animals. This sharp barrier is designed to regulate  humanity by denying the animalistic elements in humankind, and animality by denying the subjectivity of the other animals, excluding them from the social order, and neutralizing identification with them. Kafka’s Zoopoetics, which obliterates the boundary between humans and other animals, contrasts sharply with the anthropological machine in Agamben’s political theory, which repeatedly draws this boundary. Kafka’s Zoopoetics thus constitutes the fictional embodiment that preceded zoopolitical theories developed at the turn of the twenty-first century, whose reading in its light creates a postanthropocentric literary-political space that is simultaneously imaginary and real.

+ Arabic

جدار حي وباطش: السيولة ما بين الأنواع وشاعرية الحيوانية لكافكا

نعمة هرئيل

تكشف شاعرية كافكا، التي تتخطّى الواقع وتشمل أحدثًا غير واقعية بتاتًا، عن مبان اجتماعية عميقة ولهذا تعتبر تمثيلاً واقعيًا جليًا. بصورة مشابهة لذلك، يمكن اعتبار شاعرية الحيوانية كافكا، التي تضم عناصر خيالية تكشف عن مبان اجتماعية عميقة تقع في أساس العلاقة بين الإنسان والحيوان. تقوم المقالة الحالية بالفحص النقدي لعملين لكافكا، يتحدثان بصورة مركزية عن السيولة في الانتقال من جهة البشري إلى الحيواني (قصة "التحوّل" – 1915) ومن جهة الحيواني إلى البشري (وقصة "تقرير لأكاديميا" – 1917). أبطالهما هما الإنسان-الحشرة والقرد-الإنسان، وهما كينونتان عتبيتان (liminal) تسعيان إلى زعزعة إحدى الثنائيات الأساسية جدًا في الثقافة الغربية. الفصل بين الإنسان والحيوان، الذي يعتبر فصلاً ثنائيًا حادًا وهرميًا وطبيعيًا، يمر في هاتين القصتين بعملية تفكيك جذري، ويقترح أنَّ هذا الفصل إنما هو تشكيل ثقافي تبلور من خلال ممارسات سياسة-حيوية تشمل الإقصاء والسجن والعنف. تزعزع هذه السيولة ما بين الأنواع الحدَّ الفاصل الحاد التي يقترحها طغيان منظومة مركزية الإنسان بين الكينونة البشرية وبين كينونة الحيوانات الأخرى. وُجد هذا الحد الفاصل الحاد بهدف تسوية الأنسنة من خلال سلب العناصر الحيوانية من الإنسان، وتأكيد العناصر الحيوانية في الحيوانات من خلال سلب الذاتانية من بقية الحيوانات، وإقصاءها من النظام الاجتماعي وتعطيل التماثل معها. تقف شاعرية الحيوانية، التي تهدم الحدود الفاصلة بين الإنسان وبقية الحيوانات، في مقابل المنظومة الأنثروبولوجية المفترضة في نظرية أغامبين السياسية التي تعتمد بصورة متكرّرة على هذه الحدود الفاصلة. وعليه، تعتبر شاعرية الحيوانية لكافكا تجسيدًا خياليًا سبق النظريات السياسة الحيوانية (zoopolitics) التي تطوّرت في بداية القرن الواحد والعشرين، وتُنتج قراءة هذه النظريات في ضوء شاعرية حديقة الحيوان حيزًا أدبيًا سياسيًا ما بعد مركزية الإنسان التي تعتبر خيالية وحقيقية في آن معًا.

קטגוריה: