הפן הממשלי של הניאו-ליברליזם: אתגרים תיאורטיים

הפן הממשלי של הניאו-ליברליזם: אתגרים תיאורטיים

רונן מנדלקרן

ספרות הכלכלה הפוליטית רואה במשבר הפיננסי העולמי שפרץ בשנת 2008 הן את רגע התבוסה של הניאו-ליברליזם, שכן המשבר סיפק הוכחה ניצחת לאוזלת ידה של המדיניות הכלכלית הניאו-ליברלית, והן את ניצחונו הגדול של הניאו-ליברליזם, כיוון שהמדיניות הכלכלית לא השתנה באופן מהותי לאחר המשבר. מאמר זה גורס כי אף שהניאו-ליברליזם שרד באופן מרשים לאחר המשבר הכלכלי של 2008, הביטוי החשוב של הישרדות זו אינו שימור המדיניות הכלכלית – שדווקא חלו בה שינויים לא מבוטלים – אלא שימור וחיזוק סדרי הממשל הניאו-ליברלי של הדמוקרטיות הקפיטליסטיות, שבמרכזם ניצבים חיזוק ההשפעה הפוליטית של ארגונים טכנוקרטיים והגבלת ההשפעה של אינטרסים קולקטיביים. בהמשך לכך המאמר גורס כי ביקורת הניאו-ליברליזם מחייבת התייחסות רצינית לפן הממשלי שלו, שהחלפתו היא אתגר מורכב יותר בהשוואה לפיתוח חלופות למדיניות הניאו-ליברלית.

The Governmental Face of Neoliberalism: Theoretical Challenges       

Ronen Mandelkern

Political economists tend to see the global financial crisis that erupted in 2008 as both the moment of the defeat of neoliberalism, because the crisis provided proof of the failure of neoliberal economic policy, and as the great triumph of neoliberalism, because economic policy did not change substantially after the crisis. This article argues that although neoliberalism has survived impressively following the economic crisis of 2008, the important expression of this survival is not the preservation of economic policy, which has undergone significant changes, but rather the preservation and strengthening of the neoliberal structure of government in capitalist democracies, which politically empowers technocratic institutions while limiting the influence of collective interests. The article further argues that any critique of neoliberalism must consider seriously the governmental aspect of neoliberalism: Replacing it is a more complex challenge than the development of alternatives to neoliberal policies.

وجه الاستحكام للنيوليبرالية: تحدّيات نظرية

رونين ماندلكيرن

تنظر أدبيات الاقتصاد السياسي إلى الأزمة المالية العالمية التي اندلعت في العام 2008 باعتبارها لحظة هزيمة النيوليبرالية، إذ قدمت الأزمة دليلاً حاسمًا على عجز السياسة الاقتصادية النيوليبرالية، وبوصفها تعبيرًا عن انتصار النيوليبرالية العظيم، إذ لم تتغير السياسة الاقتصادية بشكل كبير بعد الأزمة. تجادل هذه المقالة أنه على الرغم من أن النيوليبرالية قد نجت بشكل مثير للإعجاب بعد الأزمة الاقتصادية لعام 2008، فإن التعبير المهم عن هذه النجاة لا يتمثّل في الحفاظ على السياسة الاقتصادية، والتي خضعت لتغييرات ليست بالمتواضعة، بل في الحفاظ على نظام النيوليبرالية للأنظمة الديمقراطية الرأسمالية وتعزيزه، وفي صلبه يقع تعزيز التأثير السياسي للمنظمات التكنوقراطية والحد من شدة تأثير المصالح الجماعية. وتجادل المقالة لاحقًا أن نقد النيوليبرالية يتطلّب تناولاً جادًا لجانبه الاستحكامي (Governmentality)، والذي يمثل استبداله تحديًا أكثر تعقيدًا من تطوير بدائل للسياسة النيوليبرالية.