למי אני עמל? גלובליזציה וספרות עולם עברית בת זמננו

למי אני עמל? גלובליזציה וספרות עולם עברית בת זמננו

תומר גרדי

החל מסוף המאה העשרים ותחילת המאה העשרים ואחת חלה עלייה חדה בהיקף התרגומים של ספרות עברית חדשה אל השפות הדומיננטיות של המרכזים הספרותיים של העולם המערבי: אנגלית, צרפתית, גרמנית, ספרדית, הולנדית, איטלקית. כך, חלק ניכר מהספרות העברית בת זמננו הופכת לספרות שתנאי כתיבתה, הפצתה וקריאתה הם תנאים של מרחב ספרותי עולמי בתרגום. תרגומה של "ספרות עולם עברית" אינו שלב שני ועוקב, אלא הוא מובלע בתוך תנאי ייצורה, הפצתה וצריכתה. תנאים עולמיים שמקנים לספרות העברית כוח ומעמד במרחב הספרותי העולמי, בשילוב עם היחלשותה במרחב הספרותי המקומי והעברי, ממשיכים גם הם לשנות את מאזן הכוחות והקדימויות בין תרגום ומקור. המאמר משרטט את התמורות הללו, מעלה כמה שאלות מרכזיות וקורא למחקר הספרות העברית העכשווי לעסוק בהן.

For Whom Do I Labor: Globalization and Contemporary Hebrew World Literature

Tomer Gardi

Since the end of the twentieth century and the beginning of the twenty-first, there has been a sharp rise in the extent of translations of new Hebrew literature to the dominant languages of the literary centers of the West: English, French, German, Spanish, Dutch, and Italian. Thus, key parts of contemporary Hebrew literature are becoming literature whose conditions of writing, distribution, and reading are the conditions of translated works worldwide. The translation of Hebrew literature that the article terms “Hebrew world literature” is thus not a second, successive stage for it; rather, it is intermingled with the conditions of its production, distribution, and consumption. Global conditions that give Hebrew literature power and status in the world literary sphere, combined with the weakening of original Hebrew literature in the local Hebrew literary space, are also continuing to change the balance of power and priorities between translations and the original in the global present of Hebrew literature in the world. The article sketches these changes and poses key questions that it calls upon scholars of Hebrew literature to study as they both enter the twenty-first century.

لمَن أكِدُّ؟ العولمة وأدب عالمي باللغة العبرية المعاصرة

تومر غاردي

بدءًا من نهاية القرن العشرين ومطلع القرن الحادي والعشرين ازداد بشدّة حجم ترجمة أعمال أدبية جديدة باللغة العبرية إلى اللغات المهيمنة في المراكز الأدبية في الغرب: الإنجليزية، والفرنسية، والألمانية، والإسبانية، والهولندية، والإيطالية. وعلى هذا النحو، تحوّل جزء كبير من الأدب العبري المعاصر إلى أدب ظروف كتابته ونشره وقراءته هي نفس ظروف إصدار الأعمال الأدبية العالمية المترجمة. تشير ترجمة "الأدب العالمي العبري" إلى أن ذلك لا يمثل مرحلة ثانية وأخرى تتلوه، بل يتداخل مع ظروف تكوينه وتوزيعه واستهلاكه. إن الظروف العالمية التي تمنح الأدب العبري قوة ومكانة في الحلبة الأدبية العالمية، في ظل ضعفه في حيّز الأدب المحلّي والعبري، لا زالت مستمرة هي كذلك في تغيير موازين القوى وسلم الأولويات ما بين الترجمة ولغة الأصل. تتابع المقالة الحالية هذه التغيرات، وتسلّط الضوء على بعض الأسئلة المحورية، وتدعو البحث في الأدب العبري المعاصر التعامل معها.