עבודת הבטלה: הסחת דעת, שביתה, פוטנציאליות

עבודת הבטלה: הסחת דעת, שביתה, פוטנציאליות

יואב רונאל

מאמר זה נכתב לנוכח משבר העבודה הפוקד את העולם בזמן הניאו-ליברלי והאופי העמוס והקטטוני של החיים כיום, כשהעבודה השתלטה על כל זמנו של האדם ובד בבד איבדה את תכליתה. אך המאמר אינו מתמקד בעבודה, אלא במה שהיא מנסה לברא מן העולם: הבטלה. הוא מציע דיון מושגי בבטלה כמושג היסטורי הפועל ביחס לקטגוריות של עבודה, פנאי, פרישות ושביתה. נקודת המוצא לדיון ביחסים בין בטלה, עבודה ופוליטיקה כיום היא הפוטנציאליות כאי-פעילות, מושג של ג'ורג'יו אגמבן שהוא חיוני להבנת הבטלה כצורה של פוטנציאליות פסיבית. משם המאמר פונה להראות כיצד הבטלה מתקשרת לסדר של העבודה והפנאי; כיצד היא פועלת ביחס לרצון לפרוש מהסדר החברתי הניאו-ליברלי המתיש; וכיצד היא קשורה לפעולה הפוליטית המז'ורית של השביתה. הוא בוחן את העתיד ואת ההווה של העולם הגלובלי כזמן של בטלה, של עבודה שתכליתה ייצור אינסופי של ערך עודף ומופשט – הון – אך היא נוגעת פחות ופחות לתכליות סופיות ולערך שיש לו משמעות מחוץ להיגיון הכלכלי של הרווח. כך העבודה מובילה בעצמה להתנגדויות לצו העבודה, שהופכות מקובלות יותר ויותר – לבּטלה. נקודת המוצא של המאמר היא אפוא פוליטיזציה ומשמוע רב-ערכי של הבטלה. כל יצרנות היא במהותה הפיכה של סימנים (חומרים, גופים, רעיונות) לבעלי משמעות. הדיון בבטלה – במה שמנוגד לפוליטי וליצרני ומבטל את עצמו בפניהם – הופך אותה לבעלת משמעות, כלומר ליצרנית (באי-יצרנותה). המאמר פועל בתוך המתח הזה ומתבונן ברגע שבו הבטלה הופכת ליצרנית ומאבדת את "בטלנותה".

תקציר בעברית של המאמר

Idle Work: Diversion, Strike, Potentiality

Yoav Ronel

This article was written in light of the labor crisis afflicting the world in the neoliberal era and the busy and catatonic nature of life today, with work having taken over all of people's time and at the same time losing its purpose. But the article does not focus on work but rather on what it tries to clear the world of: idleness. It offers a conceptual discussion of idleness as a historic concept that operates in relation to categories of work, leisure, asceticism and strike. The starting point for the discussion of the relationship between idleness, work and politics today is potentiality as non-action, a concept coined by Giorgio Agamben, which is critical for understanding idleness as a form of passive potentiality. From there the article turns to showing how idleness relates to the order of work and leisure; how it operates in relation to the desire to retire from the exhausting neoliberal social order; and how it relates to the major political act of the strike. He examines the future and the present of the global world as a time of idleness, of work whose purpose is the endless production of surplus and abstract value – capital – but which relates less and less to final purposes and value that has meaning outside of the economic logic of profit. Thus, work itself leads to resistances to the decree of work, which become more and more acceptable – to idleness. The starting point of the article is therefore the polyvalent politicization and disciplinization of idleness. All productivity is by essence the transformation of signs (materials, bodies, ideas) into meaning. The discussion of idleness – what is in opposition to the political and productive and negates itself before them – makes it meaningful, namely productive (by its nonproduction). The article works within that tension and observes the moment where idleness becomes productive and loses its “idleness.”

عمل البطالة: الإلهاء، الإضراب والكُمُون

يوآف رونال

كُتب هذا المقال في ظلّ أزمة العمل التي تضرب العالم في العصر النيوليبراليّ والطابع المضغوط والمشلول لهذه الحياة، حيث سيّطر العمل على كلّ وقت الإنسان وفقد، بالموازاة، غايته. لكنّ المقال لا يركّز على العمل، بل يركّز على ما يسعى العمل إلى إزالته من العالم: البطالة. يقترح المقال نقاشًا مفاهيميًا للبطالة كاصطلاح تاريخيّ يعمل نسبة لفئات العمل، الترفيه، التقاعد والإضراب. نقطة الانطلاق لنقاش العلاقات بين البطالة والعمل والسياسة اليوم هي كُمونه كلانشاط؛ واللانشاط هو اصطلاح لجوروجيو أچامبين، ويُعتبر حيويًّا جدًا لفهم البطالة كشكل من الكُمون الخامل. من هناك، يتجّه المقال صوب إظهار كيف أنّ البطالة ترتبط بنظام العمل والترفيه، كيف تعمل نسبة للرغبة بالتقاعد من النظام الاجتماعيّ النيوليبراليّ المنهك، وكيف ترتبط بالفعل السياسيّ الأساسيّ للإضراب. اصطلاح يفحص مستقبل وواقع العالم المعوّلم كوقت بطالة، كعمل هدفه إنتاج قيمة فائضة ومجرّدة-رأسمال- لكنّه يتصل بشكل أقل بأهداف نهائيّة وبقيمة لها معنى خارج المنطق الاقتصاديّ للربح. بهذا، يؤدّي العمل بذاته إلى مقاومة العمل كأمر مفروض، والتي تصبح مقبولة أكثر- أي يؤدّي للبطالة. نقطة انطلاق المقال هي تسييس ومنح معنى متعدّد القيمة للبطالة. كلّ إنتاجيّة هي بجوهرها تحويل الرموز (المواد، الأجساد، الأفكار) إلى صاحبة معنى. يحوّل نقاش البطالة- أي نقاش كلّ ما هو متعارض مع السياسيّ ومع المنتج ويلغي نفسه من الداخل- إلى صاحبة معنى، أي إلى منتحة (بعدم إنتاجيتها). يعمل المقال عبر هذا التوتر ويتأمّل باللحظة التي تتحوّل فيها البطالة إلى منتجة وتفقد بطالتها.