סקס, אחר: על החידתיות שבסקס והארוטיקה של החידה – הקדמה

סקס, אחר: על החידתיות שבסקס והארוטיקה של החידה

יובל קרמניצר

לדברי הקדמה אלו לפרק מספרה של אלנקה זופנצ׳יץ׳ What IS Sex? שתי מטרות עיקריות: ראשית, להציג את ליבתו של הטיעון הנועז שמקדמת המחברת בספר בדבר הקשר ההדוק שבין מין, פוליטיקה ואונטולוגיה, ושנית, למקם את המהלך התיאורטי הסבוך בהקשר רחב יותר של הזיקות בין פילוסופיה ופסיכואנליזה, בפרט כפי שאלו באות לידי ביטוי במפעל ההגותי של המחברת ושל האסכולה שעימה היא נמנית, אסכולת לובליאנה.

הספר מהו סקס חוזר לאתר הקונקרטי שבו התחולל המפגש השערורייתי והרה הגורל בין הפסיכואנליזה והפילוסופיה: השאלה על טבעו של המין. המהלך התיאורטי של הספר הוא דו-כיווני. המחברת מבקשת להתחקות אחר האפקט של שאלת המהות, השאלה מהו x, על המושא שלה, מין; זו, לטענתה, הליבה הפילוסופית של הפסיכואנליזה. ביסוד הפסיכואנליזה יש שאלה אונטולוגית ביחס למושא מוקשה באופן מיוחד, מושא שמסרב להתייצב כיש בסדר הישים. ומכאן כבר עולה כיוון החקירה השני, המנוגד והמשלים, המתחקה אחר ההשלכות של המעמד האונטולוגי המיוחד הזה על אונטולוגיה בכלל – אם תרצו, התרומה של התגלית הפסיכואנליטית לפילוסופיה. אולם לדיון מופשט לכאורה זה על אונטולוגיה ומין יש השלכות מוחשיות מאוד לגבי השדה הפוליטי.

בניגוד לזרם דומיננטי בהגות הביקורתית, המבקש להתנגד להסברים מן השדה הביולוגי באמצעות חשיפה של הבניות תרבותיות – זרם שזכה להצלחה גדולה בשדה המיני עם ההחלפה בפועל של הקטגוריה סקס בקטגוריה מגדר – זופנצ׳יץ׳ מבקשת לאתר את אי-הנחת של הסקס האנושי כבר בטבע עצמו. המוקשות של הסקס מגלה דבר מה שמוקשה כבר בטבע עצמו, מה שמונע מן הטבע ״להיסגר על עצמו״. ניתוח זה מאפשר לזופנצ׳יץ׳ לחשוף היבט מבני של פרדוקס השחרור האנושי, הנושא זיקה הדוקה לאופן שבו אנחנו מבינים את היחסים שבין טבע ותרבות.

Sex and the Other – On the Mystery of  Sex and the “Sexiness” of Mystery as a Political Factor

Yuval Kremnitzer

This article, which is an introduction to the translation of the chapter from Alenka Zupančič’s book “What IS Sex?” has two main goals: one, to present the core of the bold argument advanced by the author as to the close connection between sex, politics and ontology, and secondly, to position the complex theoretical process in a larger context of associations between philosophy and psychoanalysis, especially as they are expressed in the author's philosophical oeuvre and that of the school of thought to which she belongs, the Ljubljana school.

The book “What IS Sex” goes back to the concrete site where the scandalous and fateful encounter occurred between psychoanalysis and philosophy – the question of the nature of sex. The theoretical course of the book is a two-way process. On the one hand, the author seeks to trace the effect of the question of essence, the question of what is X, concerning her object, sex. That is, she argues, the philosophical core of psychoanalysis. At the basis of psychoanalysis is an ontological question about a particularly intractable object, an object that refuses to stand as a being in the order of beings. This gives rise to the second, contrary and complementary direction of inquiry, which traces the consequences of that special ontological status for ontology in general – the contribution if you will of the psychoanalytical discovery to philosophy. But this apparently abstract discussion about ontology and sex has very tangible consequences for the political field.

As opposed to a dominant stream of critical thought, that wishes to resist explanations from the biological field by exposing cultural constructions, a stream that achieved great success in the sexual field with the de facto replacement of the category sex with the category gender, Zupančič seeks to locate the discontent of human sex within nature itself. The intractability of sex reveals something that is already intractable in nature itself, which prevents nature from "defining itself." This analysis allows Zupančič to expose a structural aspect of the paradox of human liberation, that maintains a close association with the way we understand the relationship between nature and culture.

سكس، آخر: عن غموض السكس وشبق اللغز 

يوڤال كريمنتسر

هناك هدفان أساسيّان لمقدّمة فصل من كتاب ألنكا زوپنتشيتش What IS Sex?: أوّلًا، طرح جوهر الادعاء الجريء لمؤلّفة الكتاب حول العلاقة الوثيقة بين الجنس، والسياسة والأنطولوجيا (علم الوجود). وثانيًا، موضعة الخطوة النظريّة المعقّدة في سياق أوسع للعلاقة بين الفلسفة والتحليل النفسيّ، وتحديدًا كما انعكست في المشروع الفكريّ للمؤلّفة وللمدرسة التي تُحسب عليها، مدرسة لوبليانا. يعود كتاب "ما هو السكس" لتحديد العينيّ الذي يجري فيه اللقاء الفضائحيّ بين التحليل النفسيّ والفلسفة: السؤال حول طبيعة الجنس. تسير الخطوة النظريّة للكتاب في اتجاهين. تتتبّع المؤلّفة أثر السؤال عن الجوهر، السؤال ما هو x، موضوعه، جنس؛ وهذا، برأيها، الجوهر الفلسفيّ للتحليل النفسيّ. في أساس التحليل النفسيّ، هناك سؤال أنطولوجيّ متعلّق بموضوع مُصلّب على نحو خاصّ، موضوع يرفض أن يستقر كموجود في الترتيب القابل للتطبيق. ومن هناك، يبدأ الاتجاه الثاني للبحث في الظهور، النقيض والمكمِّل، الذي يتتبع تبعات هذه المكانة الأنطولوجيّة الخاصّة على الأنطولوجيا عمومًا – إذا أردتم، مساهمة الاكتشاف التحليليّ-النفسيّ في الفلسفة. إلّا أنّ لهذا النقاش المبسّط ظاهريًّا حول الأنطولوجيا والجنس هناك تبعات محسوسة جدًا ذات صلة الحقل السياسيّ. على عكس تيار مركزّي في الفكر النقديّ، الذي يعارض التفسيرات المأخوذة من الحقل البيولوجيّ بواسطة كشف الانبناءات الثقافيّة – وهو تيّار حاز على نجاح كبير في الحقل الجنسيّ مع التغيير الفعليّ لفئة السكس بفئة الجندر – تسعى زوپنتشيتش إلى تحديد تململ السكس الإنسانيّ في طبيعته ذاتها. يكشف تصلّب السكس أمرًا ما متصلّب في طبيعته ذاتها، ما يمنع الطبيعة من "الانغلاق على ذاتها". يمكّن هذا التحليل زوپنتشيتش من أن تكشف جانبًا بنيويًّا من مفارقة التحرّر الإنسانيّ، الذي يحمل ميلًا متشدّدًا للشكل الذي نفهم فيه العلاقة بين الطبيعة والثقافة.